بیست‌ویکمین دوره کنفرانس جهانی مبارزه با فساد از ۲۹ خرداد تا ۱ تیرماه ۱۴۰۳ به مدت ۴ روز در ولینیوس کشور لیتوانی توسط سازمان غیرانتفاعی شفافیت جهانی (Transparency International) برگزار شد.
این دوره از کنفرانس که بزرگترین رویداد جهانی مستقل برای مبارزه با فساد است، با حضور بیش از ۲۰۰۰ نفر از ۱۴۰ کشور جهان از جمله سران کشورها، نخبگان، رهبران تجاری، موسسات مالی، نهادهای مدنی، فعالان و تشکل‌های بخش خصوصی و روزنامه‌نگاران از سراسر جهان و با شعار Standing for Integrity، در قالب بیش از ۸۰ سخنرانی و پنل تخصصی به موضوعاتی چون سلامت کسب و کار، تاثیر فساد بر امنیت جهانی، ثبات اقتصادی و چالش های اقلیمی پرداخت.
تغییر نگرش و گفتمان مبارزه با فساد در این دوره از رویداد از مبارزه با فساد به طور سلبی و از بالا به پایین (Top-Down) به مبارزه با فساد به طور ایجابی و از پایین به بالا (Bottom-Up) در قالب طرح مفهوم Business Integrity بود. آنچنان که مبارزه با فساد پس از وقوع آن که معمولا با اهرم‌های قهری صورت می‌گیرد، با توجه به پویایی و خلاقیت ماهیت فساد، از کارآمدی و اثربخشی اندکی برخوردار است. اما مبارزه با فساد در قالب پیشگیری از وقوع فساد با مفهوم Business Integrity معنا می‌یابد. شاید بهترین واژه‌ای که بتواند مفهوم Integrity را در زبان فارسی مشخص کند، «پرهیزکاری» و «روراستی» باشد، از آنجا که در Integrity ماهیتی داوطلبانه، اخلاقی و متعالی دارد. در حقیقت در کسب‌وکار پرهیزکارانه یا روراست، صاحب کسب‌وکار گرچه آگاه از میان‌برها به سوی فساد است، اما همزمان از تحمیل هزینه‌های ناشی از فساد به محیط کسب‌وکار هم آگاه بوده و خود، خویشتن‌دارانه تن به فساد نمی‌دهد و به آن دامن نمی‌زند. وگرنه که راه فساد همواره باز است و ابزارهای در دسترس. بر این اساس هم مفاهیم شفافیت، اعتماد متقابل، مشارکت، همبستگی و پاسخگویی (از جنس جواب‌پس‌دادن) اهمیت یافته و از زمینه‌های بروز فساد در جامعه در هر سطحی و نهادی، خصوصا با عاملیت و کنش پیوسته نهادهای مدنی و تشکل‌های بخش خصوصی می‌کاهد.
سایر موارد مهمی که می‌توان در خصوص مقایسه شرایط کشور بر اساس این رویداد بیان کرد، عبارتند از:
- توسعه‌یافتگی و عمق اندیشه، گفتمان، تفکر نقادانه و خارج از چارچوب نهادهای مدنی، از جمله تشکل‌های کارفرمایی بخش خصوصی در اتاق بازرگانی ایران (تشکل‌های اقتصادی، اتاق‌های استانی و اتاق‌های مشترک) نسبت به بسیاری از کشورهای حاضر در رویداد
- حکمرانی بد در ایران به عنوان مانع توسعه در دو دهه‌ی گذشته در مقایسه با جهش اقتصادی کشورهایی چون چین، لهستان، استونی، گرجستان، نیجریه و حتی لیتوانی بر پایه حکمرانی خوب
- ادراک عمومی سطحی از فناوری در ایران به دلیل سرکوب اقتصاد آزاد و شیوع رویه‌های ضدرقابتی، ضدبهره‌وری و رانتی منتج از دخالت دولت و نهادهای حاکمیتی در اقتصاد
- عدم بهره‌گیری از فرصت‌ها و سرمایه‌های خارجی در ایران در مقایسه با کشورهایی با وضعیت سیاسی-اجتماعی کم‌وبیش شبیه ایران، از جمله پاکستان، افغانستان، عراق، مصر، لبنان، لیبریا، اندونزی، آذربایجان و… منتج از ۲۰ سال تحریم و انزوا از بازارهای جهانی
در این کنفرانس رهبران برجسته دولت ها و کارشناسان مبارزه با فساد از سراسر جهان از جمله گیتاناس نائوشدا رئیس جمهور لیتوانی، برناردو آلاورلو رئیس جمهور گواتمالا، ماتیاس کورمان، دبیرکل سازمان توسعه و همکاری اقتصادی(OECD)، رئوبن لیفوکا رئیس شورای کنفرانس بین‌المللی مبارزه با فساد، فرانوسوا والرین رئیس شفافیت بین‌الملل، لیناس پرواناس مدیر خدمات تحقیقات ویژه لیتوانی به سخنرانی در نشست‌های عمومی پرداختند.
از سایر سرفصل‌هایی که در این دوره از کنفرانس مورد بحث و بررسی قرار گرفت، نیاز به بازگرداندن اعتماد متقابل میان نهادهای اجتماعی از جمله شهروندان، بخش خصوصی و حاکمیت، محافظت از قهرمانان و مبارزان با فساد، رسیدگی به فساد در حوزه محیط‌زیست، تجارت غیرقانونی، رشوه خواری، قاچاق، فساد در زنجیره های تامین، جرایم سازمان یافته، سلامت در امور مالی و بانکی، عدم شفافیت در اقدامات اقلیمی و مقابله با مخاطرات محیط زیستی، توانمندسازی زنان، شنیدن صدای اقشار محروم، عدم شفافیت و تاثیر آن بر فساد در محیط کسب و کار، استفاده از هوش مصنوعی با تاکید بر اولویت کیفیت داده ها بر در دسترس بودن داده ها و… بود.
در این همایش هیئتی ۵ نفره شامل امین صدرنژاد، رئیس هیئت‌مدیره کربن موتور و نایب‌رئیس کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران، حسن فروزانفرد، رئیس کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران، دیاکو حسینی، معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، ناهید مجیدی، دبیر کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران و آهو یاوری، کارشناس امور بین‌الملل اتاق تهران نمایندگی بخش خصوصی ایران را بر عهده داشتند.
